Hepatit C’yi Anlamak
Sizde veya bir yakınınızda hepatit C virüsü varsa, hastalık hakkında doğru bilgi edinmeniz çok önemlidir. Hastalık ile ilgili doğru bilgiye sahip olmanız, hastalığınızı daha kolay yönetmenize yardımcı olacaktır. Bu sayfada hepatit C hastalığı ile ilgili temel bilgileri bulabilirsiniz.
Hepatit C, hepatit C virüsünün (HCV) neden olduğu bir karaciğer hastalığıdır. Karaciğer kanserinin başlıca sebebi olan HCV, birkaç hafta süren hafif bir hastalıktan, yaşam boyu süren ciddi bir hastalığa kadar değişen şiddette akut ve kronik hepatite neden olabilir.1
Hepatit C tedavi edilmezse siroza, karaciğer kanserine yol açabilir ve ölümcül olabilir!2
HCV, ülkemizde karaciğer transplantasyonlarının (nakillerinin) ikinci olarak en sık rastlanan sebebidir.3
DOĞRU >
Hepatit C virüsü, oda sıcaklığında dış yüzeylerde 3 haftaya kadar canlı kalabilmektedir.4
DOĞRU >
Enfeksiyonun başlamasıyla birlikte, hastaların yaklaşık %80’inde hiçbir belirti ortaya çıkmaz.1
Hepatit C hastaları yalnız değilsiniz. Dünyada 71 milyon kişide kronik hepatit C hastalığı olduğu ön görülmektedir.1
Ülkemizde ise yaklaşık 250.000-550.000 erişkin kişinin HCV ile enfekte olduğu ve HCV ile enfekte olanların büyük çoğunluğunun bu durumun farkında olmadığı düşünülmektedir.3
- HCV ile enfekte olmuş kişilerin %70’inde kronik enfeksiyon gelişir.1
- Kronik enfeksiyon olmuş kişilerin de %15-30’unda ise 20 yıl içerisinde siroz gelişir.1
- Kronik hepatit C hastalarının da önemli bir bölümünde siroz veya karaciğer kanseri gelişir.1
Akut hepatit C, bireyin enfekte olmasından sonraki birkaç ayı ifade eder. Akut enfeksiyon ile birlikte eğer belirtiler görülürse, enfeksiyondan 2 hafta ila 6 ay sonraki herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir. Kronik hepatit C ile birlikte ortaya çıkacak belirtilerin gelişmesi on yıllar alabilir.5
Hepatit C, kan yoluyla bulaşan bir hastalıktır. Hepatit C enfeksiyonu, karaciğer hasarına bağlı belirtilerin ortaya çıkışına kadar yıllar boyunca belirti vermeyebilir. Siroz ve karaciğer kanserine bile neden olabilir. Hepatit C'nin kuluçka süresi 2 hafta ile 6 ay arasında değişmektedir.1
Yeni HCV enfeksiyonları genellikle belirti göstermez ve enfeksiyon yeni geliştiğinde az sayıda kişide teşhis edilebilir. Kronik HCV enfeksiyonu gelişmeye devam eden kişilerde de enfeksiyon sıklıkla teşhis edilemez; çünkü yıllar sonra ciddi karaciğer hasarına bağlı belirtiler gelişinceye kadar belirti vermeyebilir.1
Hepatit C virüsü ile enfekte olan birçok insan, hasta görünmedikleri veya hasta hissetmedikleri için enfekte olduklarını bilmezler. Hepatit C hastası olan bireylerde kronik karaciğer hastalığı genellikle birkaç on yıl boyunca herhangi bir belirti veya semptom olmadan yavaşça gelişir.2
Hepatit C hastalığı hakkında daha fazla bilgi almak için hekiminize ya da size en yakın sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz.
DOĞRU >
Kronik hepatit C virüsü enfeksiyonu, genellikle kişilerin kan bağışı esnasında test edilene veya rutin bir tıbbi muayene sırasında bulunan anormal bir kan testi sonucu çıkana kadar fark edilmez.2
Biliyor muydunuz?
Hepatit A, hepatit B ve hepatit C; üç farklı virüsün neden olduğu karaciğer enfeksiyonlarıdır. Her biri benzer semptomlara neden olsa da farklı yollarla bulaşırlar ve karaciğeri farklı şekilde etkileyebilirler. Hepatit A genellikle kısa süreli bir enfeksiyondur. Hepatit B ve hepatit C de kısa süreli enfeksiyonlar olarak başlayabilir, ancak bazı kişilerde virüs vücutta kalır ve kronik (yaşam boyu) enfeksiyona sebep olur. Hepatit A ve hepatit B enfeksiyonlarını önlemek için aşılar vardır; ancak hepatit C enfeksiyonu için bir aşı bulunmamaktadır.2
T.C. Sağlık Bakanlığı Çocukluk Dönemi Aşı Takvimi6
*Tablo, 6 nolu referanstan alınmıştır.
Hepatit C'siz Yaşam
Hepatit C enfeksiyonu ile savaşırken yalnız değilsiniz. Ailenizin, yakınlarınızın ve hekiminizin desteğini alarak hepatit C hastalığı ile daha kolay mücadele edebilirsiniz. Hepatit C enfeksiyonunun yol açabileceği hasarlardan vücudunuzu koruyabilmek ve sağlıklı bir yaşam sürmek için hekiminiz ile iletişime geçebilirsiniz.
Hekiminize Danışın
Herhangi bir ilaç, bitkisel ürün ya da vitamin kullanmadan önce bu maddelerin karaciğerinize zarar vermeyeceğinden emin olmak için hekiminize danışmanız çok önemlidir. Hekiminiz hastalığınızın öyküsünü bildiğinden, almak istediğiniz maddelerin karaciğerinize etkisi veya almakta olduğunuz diğer ilaçlar ile etkileşimi konusunda sizi bilgilendirecektir.
Karaciğerinizi Koruyun
Hepatit C hastası olsanız bile üç büyük düşmanı kontrol ederek karaciğerinizin üzerindeki yükü azaltabilirsiniz: alkol, sigara içmek ve aşırı kilo. HCV ile yaşıyor olsanız bile daha iyi bir yaşam sürmek için yapabilecekleriniz:7
- Yedikleriniz ve içtiklerinizin çoğu karaciğerlerimizden geçtiği için sağlıklı beslenme önemlidir.
- Alkol tüketimi, HCV kaynaklı karaciğer hasarının hızını artırabilir. Ayrıca, HCV tedavinizin etkisini de azaltır. Bu yüzden alkol tüketimini sınırlamanız ya da alkolü tamamen bırakmanız önem taşır.
- Alkol tüketimi, sigara kullanımı ve kilo artışını kontrol derek karaciğerinizin üzerindeki yükü azaltabilirsiniz.
Bu üç zararlı alışkanlığı yönetme şekliniz, vücudunuzdaki HCV ilerleyişini önemli düzeyde etkiler.7
Referanslar
- https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hepatitis-c (04.04.2024)
- https://www.cdc.gov/hepatitis/hcv/cfaq.htm (04.04.2024)
- https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/Bulasici-hastaliklar-db/duyurular/Turkiye_Viral_Hepatit_Onleme_ve_Kontrol_Programi/Turkiye_Viral_Hepatit_Onleme_ve_Kontrol_Programi_TR.pdf (04.04.2024)
- https://risksafety.humboldt.edu/sites/default/files/risksafety/Bloodborne%20FAQs.pdf (29.05.2020)
- Centers for Disease Control and Prevention, Hepatitis C General Facts
- https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/asi-ile-onlenebilir-hastaliklar-db/dokumanlar/2020_Asi_Takvimi.pdf (04.04.2024)
- http://www.bccdc.ca/resource-gallery/Documents/Educational%20Materials/Hepatitis/Hep%20C/Hep_C_healthyliving.pdf (04.04.2024)